Khi trẻ đặt ra mục tiêu cụ thể, rõ ràng, con sẽ tập trung và chủ động hơn trong quá trình học tập.

Nhiều cha mẹ than phiền khi con phụ thuộc quá nhiều vào thiết bị công nghệ, AI,… thì kỹ năng tự học của con rất kém. Theo chuyên gia, cha mẹ cần giúp con rèn luyện kỹ năng tự học, tự nghiên cứu để duy trì niềm yêu thích với kiến thức, đảm bảo kết quả học tập và thích nghi với mọi hoàn cảnh hay sự thay đổi nào.

TS Nguyễn Thị Thanh - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương đưa ra những gợi ý giúp cha mẹ có thể cùng con áp dụng để nâng cao hiệu quả tự học, nhất là trong điều kiện áp dụng Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT về dạy thêm, học thêm.

Lập kế hoạch học tập chi tiết

Việc lập kế hoạch chi tiết giúp trẻ xác định mục tiêu, tập trung vào từng bước một, đồng thời trẻ biết chính xác phải làm gì, khi nào và bằng cách nào để đạt được mục tiêu của mình.

Việc lập kế hoạch còn giúp trẻ tối ưu hóa thời gian học tập. Trẻ có thể xác định thời gian tập trung vào việc học một cách hiệu quả, cân nhắc việc học vào những khoảng thời gian phù hợp và tận dụng thời gian rảnh rỗi một cách hợp lý. Điều này giúp con không bị lãng phí thời gian và tăng cường hiệu suất học tập.

Quản lý thời gian học tập

Quản lý thời gian học tập là một cách tự học hiệu quả tại nhà. Khi có khả năng quản lý thời gian tốt, trẻ có thể sắp xếp công việc và học tập một cách hợp lý, tối ưu hóa hiệu suất. Ngoài ra, quản lý thời gian giúp giảm stress và cân bằng cuộc sống. Trẻ có thời gian dành cho việc học tập và thư giãn, từ đó giữ cho tâm trí thoải mái, tinh thần sảng khoái hơn.

Khi trẻ có thể tự quyết định thời gian học tốt nhất, trẻ có thể lên lịch nghỉ giải lao hoặc nhờ sự hướng dẫn của người lớn trong việc phân bổ thời gian hợp lý. Nghỉ giải lao có chủ đích liên quan đến khả năng ghi nhớ tốt hơn, tăng sự chú ý và tăng cường năng lượng.

Việc nhồi nhét toàn bộ kiến thức có thể giúp trẻ đạt điểm cao hơn trong bài kiểm tra, nhưng các nghiên cứu chỉ ra rằng giãn cách thời gian học trong một khoảng thời gian dài hơn có thể giúp con ghi nhớ kiến thức đã học. Để thực sự ghi nhớ kiến thức đã học và giúp mùa thi bớt căng thẳng hơn đòi hỏi phải có các buổi học nhất quán và giãn cách hợp lý.

Rèn luyện tính tự giác

Tính tự giác là cách tự học hiệu quả tại nhà mà trẻ nên áp dụng. Trẻ cần chủ động và trách nhiệm với quá trình học hỏi, phát triển của bản thân. Vì thế, trẻ cần xác định rõ mục tiêu học tập của mình để tập trung vào những kiến thức cần thiết. Lên kế hoạch học tập cụ thể và tuân thủ lịch trình giúp trẻ tận dụng thời gian hiệu quả và không lãng phí thời gian.

Tính tự giác cũng yêu cầu con tìm kiếm, sử dụng nguồn tài liệu học tập đa dạng như: Internet, sách, bài giảng trực tuyến,... giúp con tiếp cận kiến thức một cách toàn diện.

Ảnh minh họa.

Tìm một không gian tốt để học

Một cách tự học hiệu quả nữa mà trẻ nên áp dụng đó là tạo không gian yên tĩnh và tập trung cao độ khi học. Khi tạo ra môi trường học tập riêng biệt, không bị xao lãng, con có thể tập trung vào việc học một cách chủ động và hiệu quả.

Cha mẹ hãy cùng con tìm một nơi có ít sự xao nhãng và một môi trường mà trẻ cảm thấy mình có thể tập trung. Trường học hoặc thư viện công cộng, quán cà phê hoặc một góc yên tĩnh trong nhà đều có thể là những nơi tốt để bắt đầu và trẻ có thể thử nghiệm để tìm ra môi trường học tập tốt nhất cho mình.

Mỗi người cần những thứ khác nhau vào những thời điểm khác nhau để đạt được cùng một mục tiêu. Có thể có lợi khi tìm 3 - 4 bốn địa điểm trẻ thích để học và đổi địa điểm khi con cảm thấy bế tắc hoặc cần thay đổi nhịp độ.

Giảm thiểu sự xao nhãng

Chọn một địa điểm học tập tốt là bước đầu tiên giúp trẻ tập trung vào công việc. Nhưng trẻ sẽ còn gặp nhiều loại sự xao nhãng có thể ảnh hưởng bất kể con chọn làm việc ở đâu. Một số mẹo để giảm thiểu những sự xao nhãng này bao gồm:

Tắt Wi-Fi: Nếu trẻ đang làm việc trên máy tính và không cần Wi-Fi, hãy thử tắt nó. Điều này có thể ngăn trẻ vô tình đi vào những phần gây mất tập trung của Internet.

Cảnh giác với điện thoại: Nếu người lớn thấy con bị điện thoại làm mất tập trung, có thể thực hiện các bước để giảm thiểu sự xâm nhập. Tắt thông báo, để điện thoại ngoài tầm nhìn… có thể giúp con tập trung.

Học cùng bạn bè: Đôi khi học cùng 1 - 2 người bạn, bất kể trẻ có làm cùng bài hay không, có thể giúp con có trách nhiệm và tập trung hơn. Hãy đảm bảo rằng các thành viên trong nhóm học có cùng quan điểm về việc học và không làm người kia mất tập trung, ít nhất là cho đến khi nghỉ giải lao.

Việc thành lập một nhóm học tập có một số lợi ích. Các thành viên trong nhóm có thể giúp nhau giải quyết những vấn đề khó khăn, động viên, giúp nhau có trách nhiệm với mục tiêu học tập, đưa ra những góc nhìn khác nhau và khiến việc học trở nên thú vị hơn. Nếu trẻ có một buổi học nhóm, hãy đặt ra mục tiêu mà nhóm sẽ hướng tới và nghỉ giải lao định kỳ như khi tự học một mình.

Chăm sóc bản thân

Tập thể dục thường xuyên, ăn uống đầy đủ, giữ đủ nước, ngủ đủ giấc và chăm sóc sức khỏe tinh thần của trẻ.

Ngủ: Ngủ đủ giấc và đều đặn có thể tăng cường chức năng nhận thức, bao gồm cả việc giúp con chú ý tốt hơn và làm bài kiểm tra tốt hơn. Nhu cầu ngủ của mỗi người là khác nhau, nhưng mọi người thường cần ngủ từ 7 - 8 tiếng rưỡi mỗi đêm.

Thực phẩm: Cố gắng kết hợp nhiều trái cây, rau, nguồn protein thực vật, các loại hạt và dầu không bão hòa như dầu ô liu vào chế độ ăn uống của con, tất cả đều có liên quan đến hiệu suất nhận thức tốt hơn.

Tập thể dục: Tập thể dục đưa oxy đến phần não chịu trách nhiệm về tư duy, thúc đẩy sự phát triển của các tế bào thần kinh mới và tăng cường kết nối tế bào não. Điều này giúp não có khả năng dẻo dai và hiệu quả hơn, cộng với việc mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác, như hạ huyết áp, giảm căng thẳng về tinh thần và kiểm soát cân nặng.

Sức khỏe tinh thần: Sức khỏe tinh thần rất quan trọng vì nó giúp chúng ta đối phó với căng thẳng, cải thiện mối quan hệ với người khác, cho phép chúng ta sống có ý nghĩa hơn và làm việc hiệu quả hơn.

Tập thể dục, ăn uống lành mạnh và ngủ ngon có thể thúc đẩy sức khỏe tinh thần của chúng ta. Nhưng cha mẹ có thể sử dụng các cách khác nhau để giúp con củng cố sức mạnh tinh thần, chẳng hạn như kết nối với người khác, thực hành lòng biết ơn, thiền định và phát triển ý nghĩa trong cuộc sống.